อำเภอเกษตรสมบูรณ์

 

อำเภอเกษตรสมบูรณ์ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดชัยภูมิ

ประวัติ

          อำเภอเกษตรสมบูรณ์เป็นชุมชนเก่าแก่ มีประวัติการตั้งถิ่นฐานยาวนาน มีโบราณสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และเก่าแก่ มีพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองที่มีความศักดิ์สิทธิ์ มีทรัพยากรป่าไม้ ภูเขาที่อุดมสมบูรณ์ มีบุคคลสำคัญที่ชาวเกษตรสมบูรณ์เคารพเทิดทูน รวมถึงมีวัฒนธรรมประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่สร้างความรู้สึกภาคภูมิใจแก่ชาวเกษตรสมบูรณ์ตลอดมา จากหลักฐานที่พบบนหลักศิลาจารึกที่มีการค้นพบ จำนวน 2 หลัก (ปัจจุบันหลักศิลาจารึกได้เก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจังหวัดนครราชสีมา) และได้รับการพิสูจน์โดยกรมศิลปากรแล้ว พบว่าหมู่บ้าน/ชุมชนหลายแห่งในพื้นที่อำเภอเกษตรสมบูรณ์ในปัจจุบัน เป็นพื้นที่ที่มีการตั้งหลักแหล่งมาแต่โบราณ จากการสืบค้นพบว่า มีการตั้งถิ่นฐานมาตั้งแต่สมัยทวาราวดีหรือเมื่อประมาณ พ.ศ. 1800 และในต้นสมัยรัตนโกสินทร์ บริเวณนี้ถูกเรียกขานว่า "เมืองยาง"

          บริเวณเมืองยางหรืออำเภอเกษตรสมบูรณ์ในปัจจุบัน เคยเป็นชุมชนทางผ่านอีกเส้นทางหนึ่งที่ติดต่อระหว่างกรุงเทพมหานครกับกรุงเวียงจันทน์ ขบวนส่งส่วยหรือกองทัพมักพักค้างแรมบริเวณนี้ มีหลักฐานร่องรอยการตั้งทัพหรือการหยุดพักปรากฏบริเวณที่ชาวบ้านเรียก "ท่าหลวง" ในปัจจุบัน ในปี พ.ศ. 2452 พระยาจ่าแสง ได้มาตรวจราชการที่เมืองผักปังหรือเมืองภูเขียว เห็นว่าเมืองภูเขียวกับเมืองยางตั้งอยู่ไม่ไกลกันมากนัก จึงได้ยุบเมืองยางไปขึ้นการปกครองกับเมืองภูเขียว ชื่อว่า "อำเภอเกษตรสมบูรณ์" ต่อมาได้ยุบอำเภอเกษตรสมบูรณ์ลงเป็น "กิ่งอำเภอเกษตรสมบูรณ์" มีขุนราษฎร์ (กอง บุนนาค) เป็นปลัดอำเภอหัวหน้ากิ่งคนแรก และเปลี่ยนชื่อเป็น "กิ่งอำเภอบ้านยาง" ในปี พ.ศ. 2460 และได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2481 ชื่อ "อำเภอเกษตรสมบูรณ์" มีขุนนิกรนันทกิจเป็นนายอำเภอคนแรก

วันที่ 7 มิถุนายน 2451 ยุบอำเภอเกษตรสมบูรณ์ ลงเป็น กิ่งอำเภอเกษตรสมบูรณ์และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอภูเขียว

วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่อกิ่งอำเภอเกษตรสมบูรณ์ อำเภอภูเขียว เป็น กิ่งอำเภอบ้านยาง

วันที่ 22 มีนาคม 2467 โอนพื้นที่ตำบลโนนคูณ ตำบลหนองคอนไทย ตำบลคอนสาร และตำบลบ้านเป้า กิ่งอำเภอบ้านยาง อำเภอผักปัง ไปขึ้นกับอำเภอผักปัง (อำเภอภูเขียว) ดังเดิม

วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2481 โอนพื้นที่ตำบลบ้านเป้า และตำบลบ้านหัน อำเภอผักปัง (อำเภอภูเขียว) มาขึ้นกับกิ่งอำเภอบ้านยางและให้ยุบตำบลบ้านเป้ารวมเข้ากับตำบลกุดเลาะ ยุบตำบลบ้านหันรวมเข้ากับตำบลบ้านยาง

วันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2481 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอบ้านยาง อำเภอผักปัง (อำเภอภูเขียว) เป็น อำเภอเกษตรสมบูรณ์ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านยาง ตำบลกุดเลาะ ตำบลหนองบัวแดง ตำบลโนนกอก ตำบลนางแดด ตำบลบ้านเป้า และตำบลบ้านหัน

วันที่ 19 กันยายน 2481 โอนพื้นที่หมู่ 6,8 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านหัน กิ่งอำเภอบ้านยาง ไปขึ้นกับตำบลผักปัง อำเภอภูเขียว และตั้งตำบลนางแดด แยกออกจากตำบลหนองบัวแดง

วันที่ 1 มกราคม 2483 ยุบพื้นที่ตำบลนางแดด รวมเข้ากับตำบลหนองบัวแดง

วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลบ้านหัน แยกออกจากตำบลบ้านยาง ตั้งตำบลบ้านเป้า แยกออกจากตำบลกุดเลาะ ตั้งตำบลนางแดด แยกออกจากตำบลหนองบัวแดง

วันที่ 26 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลเกษตรสมบูรณ์ ในท้องที่บางส่วนของตำบลบ้านยาง

วันที่ 20 กรกฎาคม 2508 แยกพื้นที่ตำบลหนองบัวแดง และตำบลนางแดด จากอำเภอเกษตรสมบูรณ์ ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอหนองบัวแดงและให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเกษตรสมบูรณ์

วันที่ 28 พฤษภาคม 2511 ตั้งตำบลสระโพนทอง แยกออกจากตำบลบ้านยาง ตั้งตำบลหนองข่า แยกออกจากตำบลโนนกอก ตั้งตำบลถ้ำวัวแดง แยกออกจากตำบลนางแดด

วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2502 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอหนองบัวแดง อำเภอเกษตรสมบูรณ์ เป็น อำเภอหนองบัวแดง

วันที่ 1 กันยายน 2513 ตั้งตำบลบ้านเดื่อ แยกออกจากตำบลโนนกอก

วันที่ 29 กันยายน 2513 จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านเป้า ในท้องที่บางส่วนของตำบลบ้านเป้า

วันที่ 28 พฤษภาคม 2517 ตั้งตำบลหนองโพนงาม แยกออกจากตำบลบ้านเป้า

วันที่ 28 ตุลาคม 2529 ตั้งตำบลบ้านบัว แยกออกจากตำบลสระโพนทอง ตำบลหนองข่า ตำบลบ้านยาง และตำบลโนนกอก

วันที่ 15 กันยายน 2532 ตั้งตำบลซับสีทอง แยกออกจากตำบลโนนกอก

วันที่ 13 พฤศจิกายน 2535 ตั้งตำบลโนนทอง แยกออกจากตำบลกุดเลาะ

วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลเกษตรสมบูรณ์ และสุขาภิบาลบ้านเป้า เป็นเทศบาลตำบลเกษตรสมบูรณ์ และเทศบาลตำบลบ้านเป้า ตามลำดับด้วยผลของกฎหมาย

วันที่ 6 มิถุนายน 2545 โอนพื้นที่ตำบลซับสีทอง อำเภอเกษตรสมบูรณ์ ไปขึ้นกับอำเภอเมืองชัยภูมิ

วันที่ 17 กรกฎาคม 2551 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเดื่อ อำเภอเกษตรสมบูรณ์ ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลบ้านเดื่อ

 

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเกษตรสมบูรณ์มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอคอนสาร
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอภูเขียว อำเภอเมืองชัยภูมิ และอำเภอแก้งคร้อ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองชัยภูมิและอำเภอหนองบัวแดง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอหนองบัวแดง

การแบ่งเขตการปกครอง

อำเภอเกษตรสมบูรณ์แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 11 ตำบล 144 หมู่บ้าน ได้แก่

1.บ้านยาง   (Ban Yang)                        7.สระโพนทอง   (Sa Phon Thong)
2.บ้านหัน   (Ban Han)                           8.หนองข่า  (Nong Kha)
3.บ้านเดื่อ  (Ban Duea)                        9.หนองโพนงาม  (Nong Phon Ngam)
4.บ้านเป้า  (Ban Pao)                           10.บ้านบัว  (Ban Bua) 
5.กุดเลาะ  (Kut Lo)                                11.โนนทอง  (Non Thong)
6.โนนกอก  (Non Kok)
 
การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเกษตรสมบูรณ์ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 13 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลเกษตรสมบูรณ์ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ้านยาง
• เทศบาลตำบลบ้านเป้า ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ้านเป้า
• เทศบาลตำบลบ้านเดื่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเดื่อทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านยาง (นอกเขตเทศบาลตำบลเกษตรสมบูรณ์)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านหันทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเป้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเป้า (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านเป้า)
• องค์การบริหารส่วนตำบลกุดเลาะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดเลาะทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโนนกอก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนกอกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสระโพนทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระโพนทองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองข่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองข่าทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองโพนงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองโพนงามทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านบัวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโนนทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนทองทั้งตำบล
  

 สถานที่ท่องเที่ยว